(De como a humanidade precisa se libertar da filosofia alemã)
Márcio Amaral, vice diretor IPUB
……………
NOTA: O pensador costuma ser acusado de pernóstico, arrogante, etc. Há nisso uma verdade, especialmente a partir de suas últimas obras quando, totalmente isolado do mundo, alimentava-se apenas da certeza inabalável de um reconhecimento futuro. Mas lá, nas suas “cordas” mais profundas, tocava outra certeza: a da nossa pequenez perante algo muito maior: seja o UNIVERSO incompreensível; a natureza; a própria história da humanidade por um lado, ou, por outro, uma Vontade maior, para aqueles que creem. E onde isso mais aparece? Nos títulos e subtítulos de suas obras: “PARA A GENEALOGIA DA MORAL”; “Prelúdio para uma Filosofia do Futuro” (“Além do Bem e do Mal”); “A RELHA DO ARADO” (título original de AURORA). A rigor, a “GENEALOGIA DA MORAL” propriamente dita ainda está por se aprofundar.
…………………….
O IDEAL ASCÉTICO—com suas 3 palavras essenciais: pobreza, humildade e castidade (Terceira Dissertação -VIII)—encontra-se no centro da VIDA e da OBRA de Nietzsche. Não somente por ter sido seu pai um pastor luterano, mas também por ele mesmo ter se preparado (na infância) para a mesma atividade. É tema primordial em várias de suas obras, mas objeto específico de “Para a Genealogia…”. Aqueles traços ditos ascéticos eram tão visceralmente ligados às suas disposições fundamentais que, na infância, era chamado “O PASTORZINHO”. Além disso, pouco antes do seu colapso (na Itália), a gente do povo chamou-o “Il Santo”. E como ele dissecou, atacou e criticou aquele mesmo ideal! O que vou tentar demonstrar, entretanto, é que, nesse caso pelo menos, o “DECIFRA-ME OU TE DEVORO” não funcionou; até porque ele como que fora já “devorado” havia muito. Por isso mesmo, o que faz ali é, em verdade, uma “AUTOVIVISSECÇÃO”: dissecção de um animal vivo, como se costumavam fazer com sapos (e até mesmo homens, durante a INQUISIÇÃO). Estou convencido, porém que, para ser efetiva, essa crítica havia que se dar a partir de dentro do processo e exercida por uma de suas VÍTIMAS. Muito significativamente, escreveu Nietzsche não perdoar a Igreja Católica pelo que fizera com PASCAL*, outra VÍTIMA do ascetismo mais extremo.
…………………
SERIA O ASCETISMO IMPRESCINDÍVEL À FILOSOFIA?
……………………….

Uma das teses principais de “Para a Genealogia…” é a necessidade que a filosofia teria tido do ASCETISMO na sua própria origem e desenvolvimento: “Pode-se dizer que apenas nas andadeiras desse IDEAL a filosofia aprendeu a dar seus primeiros passinhos sobre a terra…”. É uma afirmação muito perigosa e nisso talvez exista uma confissão da sua própria certeza de que duvidava de poder dele escapar. Essa é uma verdade para a filosofia alemã (a partir de Kant), mas há muitos exemplos contrários à afirmação*. No mais, a confissão vem logo adiante: “o sacerdote ascético serviu…como triste e repulsiva lagarta, única forma sob a qual a filosofia podia viver e rastejar… Isto mudou realmente? O colorido e perigoso bicho alado, o “espírito” que essa lagarta abrigava, foi afinal despido de seu hábito e solto na luz, graças a um mundo mais ensolarado, mais cálido e luminoso?”(3-X). Como negar ser essa pergunta autodirigida? Quem quiser compreender Nietzsche somente através de suas ideias; prisioneiro da sua poesia e beleza, apenas roçará a tragédia entranhada na sua filosofia. Estava há 2 anos do “raio” que cairia sobre sua única vida e não podemos dizer que sua filosofia o tenha ajudado, nesse sentido pelo menos. A humanidade agradece, pois havia ainda muitos achados fundamentais a serem feitos. Não era mais possível afastar aquele cálice (ele até assinou sua última carta “O CRUCIFICADO”), mas nós não precisamos beber eternamente daquele mesmo vinho; não somos alemães e não queremos saber de ASCETISMO. O outro risco é o falso DILEMA com que os “ascéticos” amedrontam seus seguidores: sair dele implicaria cair em “PROMISCUIDADE e PERDIÇÃO”: “Vade Retro Satana!”
……………………….
A SEXUALIDADE E A VOLÚPIA: SUAS GRANDES VÍTIMAS
…………………………
Que Nietzsche, a exemplo da maioria dos pensadores alemães, nunca conseguiu lidar bem com o problema é indiscutível. Até aí, nada demais, afinal dificuldades na área são muito frequentes. O problema é que, à maneira daquele que foi a sua primeira grande admiração na filosofia, Schopenhauer, tentou dar àquelas suas dificuldades um “status” de VALOR, como se fossem traços imprescindíveis ao filósofo:“Um filósofo distingue-se por evitar 3 coisas brilhantes e ruidosas: a glória (fama), os príncipes e as mulheres…todo artista sabe como o coito tem efeito prejudicial nos estados de grande e grande tensão e preparação espiritual” (3-VIII). Reparem que há um paralelismo quase perfeito entre o IDEAL ASCÉTICO e esse comportamento que seria imprescindível ao FILÓSOFO. Assim, haveria entre os filósofos uma inevitável e “..peculiar irritação e rancor contra a sensualidade…”.
………………
O casamento, então, seria algo próximo a uma “sentença de morte” para o filósofo. Depois de listar vários dos mais conhecidos pensadores como eternamente solteiros, tenta explicar a origem daquela aversão: o filósofo, como “…todo animal instintivamente e com uma finura dos sentidos que está “acima da razão”, tem horror a toda espécie de intrusões e obstáculos que poderiam colocar-se em seu caminho para o ‘optimum'”. O exemplo que assinala como contrário à sua tese, Sócrates, acaba por ser desqualificado, pois teria se “casado por ironia”. Um filósofo casado faria parte na comédia** (ou “é coisa de comédia” em outra tradução). Muito significativamente, esqueceu-se ele de um dos filósofos que muito apreciava: MICHEL DE MONTAIGNE (1533- 1592) que, além de ser casado e ter tido 6 filhos (somente uma viveu até a idade adulta), participava ativamente da vida de sua cidade e país, chegando a ser prefeito de Bordeaux, batendo-se pela tolerância religiosa em período de grandes perseguições. E que coragem teve aquele francês para defender a VOLÚPIA como um valor e atacar todas as correntes religiosas que teimavam em se voltar contra o corpo humano, através de múltiplos IMPEDIMENTOS e ABSTINÊNCIAS:“…na própria prática da virtude visamos a VOLÚPIA. E agrada-me repetir essa palavra que quase todos pronunciam constrangidos. E se ela significa prazer supremo e extremada satisfação, melhor que se deva à virtude do que a qualquer outra coisa. A volúpia robusta e viril é a mais seriamente voluptuosa. (Montaigne, Ensaio XX-Livro I). De alguma forma, até a apologia da POTÊNCIA estava ali. Logo outros ASCÉTICOS como PASCAL, e principalmente I. Kant, haveriam de se encarregar do esforço de resgatar o ascetismo que Montaigne havia abalado profundamente.
……………………..
*Esse pobre coitado (apesar da estatura, só dizendo assim mesmo) costumava ter sob a roupa um CILÍCIO pontiagudo (instrumento de auto tortura ainda recomendado pelo “OPUS DEI”) que apertava sobre a própria pele sempre era tomado por algo associado a uma vaidade, jactância ou alegria.
**”…Os filósofos, grandes pelo saber, foram-no ainda mais quando passaram à ação. Assim, aquele geômetra de Siracusa (Arquimedes) que, arrancado à sua vida contemplativa, empregou seu gênio inventivo na defesa de seu país…Cada vez que tiveram de passar da teoria à prática elevaram-se tanto que se diria terem enriquecido prodigiosamente sua alma e coração no estudo das coisas.” (Ensaios, Livro I-XXV, M. Montaigne).
***A primeira forma parece-me bem mais de acordo com as teses do livro (apartamento das coisas dos homens) além de muito mais bela. A citação de Montaigne acima é uma resposta à questão e mostra que há bem mais do que a filosofia alemã a ser estudada
Olá bom dia =)
Gostei muito da forma como o texto foi construído, colocando como prática o conceito de Nietzche para analisar coisas “mundanas”. Por ai, normalmente, vemos textos que falam dos conceitos da filosofia de Nietzche em torno de um tom teórico e analítico sem porém, falar de algo usando dela como conceito vida/experiência; falam de Nietzche, mas não como Nietzche – e aqui encontramos as duas coisas. =) Obrigado por compartilhar sua visão!
Aproveito e deixo em baixo um texto de nosso blog que opera da forma como este, porém partindo de temas diferentes. O pensamento de Nietzche aplicado a saúde e autoconhecimento.
https://www.espacokirom.com.br/post/icaros-e-mirantes
kamagra gel: acheter kamagra site fiable – kamagra oral jelly
el misoprostol se puede comprar sin receta en españa: farmacia online fiables – ¿qué relajante muscular puedo comprar sin receta?
a cosa serve tachifene: breva aerosol prezzo – cilodex a cosa serve
voltaren 75 mg: Farmacia Subito – farmacia dr max bologna
fluspiral 125 spray prezzo farmacia san vito sofacor collirio a cosa serve
azitromicina farmacia online: farmacia cenabast online – el laxante se puede comprar sin receta
tadalafil sans ordonnance 24h: Г©quivalent seresta sans ordonnance – kardegic 75 sans ordonnance en pharmacie
brufen 600 compresse mederma cicatrici miglior farmacia online 2023
pharmacies in india: InPharm24 – india mart pharmacy
pharmacy prices levitra: illegal online pharmacy – mexican pharmacy adipex
clozapine polypharmacy: Pharm Express 24 – shoppers pharmacy
https://inpharm24.com/# best online pharmacy in india
LipiPharm other names for lipitor Lipi Pharm
Semaglu Pharm: SemagluPharm – weight loss pills rybelsus
EFarmaciaIt: EFarmaciaIt – EFarmaciaIt
http://medicijnpunt.com/# apohteek
PharmaConnectUSA: Pharma Connect USA – fioricet online pharmacy
distribution de rhum express savon bleu pharmacie pharmacie vГ©tГ©rinaire en ligne espagne
http://pharmajetzt.com/# shop appotheke
shop apotheke bestellung: online apotheken gГјnstig – apotheke billig
https://pharmaconfiance.shop/# Pharma Confiance
pharmacie centre ville caen: protГЁge ceinture de sГ©curitГ© adulte – Pharma Confiance
https://pharmajetzt.shop/# Pharma Jetzt
Medicijn Punt: medicatie bestellen – viata online apotheek
medicijnen kopen zonder recept: Medicijn Punt – medicijnen op recept
MedicijnPunt MedicijnPunt Medicijn Punt
https://pharmaconfiance.shop/# nizoral sans ordonnance
viagra online india pharmacy: Pharma Connect USA – PharmaConnectUSA
https://pharmajetzt.shop/# Pharma Jetzt
https://pharmaconnectusa.com/# PharmaConnectUSA
fucidine dans le nez: Pharma Confiance – pharmacie pas cher autour de moi
apotheken de PharmaJetzt internetapotheke
PharmaJetzt: PharmaJetzt – PharmaJetzt
PharmaConnectUSA: Pharma Connect USA – PharmaConnectUSA
Medicijn Punt: medicijnen kopen – mijn apotheek medicijnen
Pharma Confiance meilleur centre anti-migraine marseille suite franГ§aise bach
http://pharmaconfiance.com/# soolantra avis
farma: MedicijnPunt – medicijnlijst apotheek
aptoheke: PharmaJetzt – die online apotheke
https://pharmaconfiance.com/# saxenda acheter
Pharma Jetzt medicine online internetapotheken
pharmacie gravenchon: la pharmacie la moins chГЁre de paris – distribution de la fiГЁvre au corps
MedicijnPunt: mijn medicijn bestellen – online medicijnen kopen zonder recept
https://pharmaconnectusa.com/# PharmaConnectUSA
MedicijnPunt: Medicijn Punt – recept medicijn
https://pharmaconnectusa.com/# Pharma Connect USA
online apotheke bad steben: online-apotheke – online aphotheke
viagra best online pharmacy rite aid pharmacy store hours PharmaConnectUSA
PharmaJetzt: luitpold apotheke berlin – Pharma Jetzt
lexapro online pharmacy: PharmaConnectUSA – wellness rx pharmacy
http://pharmaconfiance.com/# garancia paris
Pharma Confiance: Pharma Confiance – cialis mГ©dicament
MedicijnPunt: MedicijnPunt – Medicijn Punt
MedicijnPunt onl8ne drogist Medicijn Punt
https://pharmaconfiance.shop/# cicabiafine stick levres
http://pharmajetzt.com/# PharmaJetzt
pharmacie libГ©ration nice: grossiste savon pour particulier – Pharma Confiance
people’s pharmacy zyrtec: PharmaConnectUSA – methotrexate online pharmacy
online pharmacy no prescription lortab PharmaConnectUSA PharmaConnectUSA
http://pharmaconfiance.com/# caudalie siege
lavita login: apotheke versandkostenfrei – PharmaJetzt
shops apotheke: PharmaJetzt – Pharma Jetzt
Pharma Confiance: Pharma Confiance – nhco fer
online apotheke shop: Pharma Jetzt – PharmaJetzt
https://pharmaconnectusa.shop/# Pharma Connect USA
publix pharmacy cipro PharmaConnectUSA mebendazole online pharmacy
shop apitheke: Pharma Jetzt – Pharma Jetzt
onlineapothele: onlien apotheke – apo apotheke online
https://pharmaconfiance.shop/# grossiste gel douche
online pharmacy nl: MedicijnPunt – MedicijnPunt
apotgeek online pharmacy nl online apotheek
diovan pharmacy: international pharmacies that ship to the usa – cost of viagra from pharmacy
http://pharmajetzt.com/# medikamente kaufen
spain pharmacy online: warfarin continuing education pharmacy – PharmaConnectUSA
http://pharmaconnectusa.com/# reddit online pharmacy
univers pharmacie avis avis pharmashopi pharmacie duteil
medicijn recept: online apotheek frankrijk – MedicijnPunt
https://pharmaconnectusa.com/# Cialis
Pharma Confiance: verveine constipation – Pharma Confiance
http://medicijnpunt.com/# farmacia online
Eldepryl: ambien online pharmacy review – ventolin inhaler online pharmacy
mijn medicijn.nl MedicijnPunt MedicijnPunt
http://pharmaconnectusa.com/# Pharma Connect USA
codoliprane 400 avec ou sans ordonnance: Pharma Confiance – Pharma Confiance
mdma online pharmacy: clozapine polypharmacy – PharmaConnectUSA
IndiMeds Direct: IndiMeds Direct – IndiMeds Direct
india pharmacy IndiMeds Direct IndiMeds Direct
https://canrxdirect.com/# canadian pharmacy online
http://tijuanameds.com/# TijuanaMeds
TijuanaMeds: TijuanaMeds – TijuanaMeds
legal canadian pharmacy online: CanRx Direct – buy canadian drugs
TijuanaMeds п»їbest mexican online pharmacies buying prescription drugs in mexico online
http://indimedsdirect.com/# IndiMeds Direct
reputable mexican pharmacies online: mexican online pharmacies prescription drugs – TijuanaMeds
mexico drug stores pharmacies: TijuanaMeds – TijuanaMeds
https://indimedsdirect.shop/# indian pharmacy paypal
https://indimedsdirect.com/# indian pharmacies safe
Online medicine order top 10 online pharmacy in india top online pharmacy india
canadian pharmacy uk delivery: reddit canadian pharmacy – canadian drug
https://canrxdirect.com/# canadian pharmacy online
canada drugs reviews: canadian drug stores – canadianpharmacyworld
http://tijuanameds.com/# buying prescription drugs in mexico online
canadian pharmacy 24h com safe CanRx Direct canadian pharmacy ed medications
https://tijuanameds.com/# mexican pharmaceuticals online
https://tijuanameds.com/# pharmacies in mexico that ship to usa
best canadian pharmacy online: ordering drugs from canada – canada drug pharmacy
pharmacies in mexico that ship to usa: reputable mexican pharmacies online – TijuanaMeds
top online pharmacy india: IndiMeds Direct – indian pharmacy
best online canadian pharmacy best rated canadian pharmacy medication canadian pharmacy
https://tijuanameds.com/# TijuanaMeds
https://football-quiz-eg.com/d981d98ad8afd98ad988-d8a7d984d8a5d8b3d985d8a7d8b9d98ad984d98a-d98ad988d8a7d8b5d984-d8a7d984d985d8b9d8a7d986d8a7d8a9-d8a8d8a7d984d987/
http://canrxdirect.com/# www canadianonlinepharmacy
TijuanaMeds: mexico drug stores pharmacies – TijuanaMeds
canadian online drugs: CanRx Direct – canada pharmacy online legit
IndiMeds Direct mail order pharmacy india online pharmacy india